Dowiedz się, jak przebiega rozwój mowy. Dzięki temu pomożesz maluchowi ładnie mówić i nie przeoczysz niepokojących sygnałów, świadczących o możliwych zaburzeniach.

Dziecko w wieku 3 lat uwielbia komunikować się z otoczeniem. Mówi dużo i chętnie. Opowiada o tym, co aktualnie widzi. Powinno już prawidłowo wymawiać dźwięki (a, o, e, i, y, ą, ę, p, m) a także zmiękczenia: pi, mi. W jego mowie pojawiają się też trudniejsze dźwięki: f,t, d, n, ń, l ( li), ś, ć, dż, k, g( ki, gi), ch, j. Nie martw się, jeśli w mowie swojego dziecka usłyszysz je poprzestawiane w trudnych wyrazach, np. głudopiś zamiast długopis – jeszcze mu wolno.
Głoski: s, z, c, dz zaczynają być już wymawiane prawidłowo, chociaż mogą być jeszcze spieszczane, np. śmok zamiast smok. Głoska „r” pojawia się wymawiana prawidłowo lub zamieniana na „l”. Możesz, więc usłyszeć lobocik zamiast robocik.

Cechy charakterystyczne
Trzyletnie dziecko ma już dobrze rozwinięty słuch fonematyczny(czyli potrafi różnicować dźwięki mowy). Ono słyszy i potrafi zróżnicować wymowę prawidłową. Dowodem na to są uwagi, jakie często kieruje do naśladującej je osoby: nie mówi się lowelek tylko lowelek.
W mowie 3-latka usłyszeć można również „zlewanie” się wyrazów w jeden, np. zapiosenkować zamiast zaśpiewać piosenkę. Te twory językowe są typowe dla Twojego malucha i pewnie nie raz mile Cię zaskoczą.

WAŻNE
Pamiętaj, nie naśladuj mowy swojego dziecka. To Twoja mowa jest dla niego wzorem. Mów zawsze poprawnie, przecież to ono uczy się mowy od Ciebie a nie odwrotnie.

WAŻNE! CO POWINNO CIĘ ZANIEPOKOIĆ W MOWIE TWOJEGO DZIECKA
Czy głos Twojej pociechy jest ochrypły, nosowy (jak przy katarze)?
Czy dziecko nie rozumie co do niego mówisz, chociaż używasz prostych słów?
Czy nie komunikuje się z otoczeniem - mówi mało i niechętnie?
Nie zadaje pytań?
Często powtarza wyrazy w zdaniach, np. idę dododo mamy, misiu misiu misiu ma nos, lalalalala śpi?

Jeżeli pozytywnie odpowiedziałaś chociaż na jeden z w/w punktów, powinnaś skonsultować się ze specjalistą logopedą, który ustali program terapii logopedycznej dla Twojego dziecka.

Rady
Przed wykonaniem zadania przez dziecko, pokaż mu, jak ma to zrobić.

ZABAWY NA USPRAWNIANIE WARG
Ćwiczenie „buziaczki śmieszaczki”
Usiądźcie wygodnie wraz naprzeciwko siebie i poprzesyłajcie sobie buziaczki (ściągając wargi) i uśmiechy (rozciągając wargi). Powtórzcie tę zabawę kilka razy. Na pewno wprawi was w dobry nastój.

Ćwiczenie „wesoły dźwig”
Usiądźcie razem przy stole. Postaw przed dzieckiem talerzyk, na którym rozsypiesz kilka małych cukierków (kulek zbożowych). Zadaniem dziecka będzie chwytanie ich ustami i przenoszenie do Twojej dłoni. Usta malucha będą dźwigiem a Twoja dłoń budowlą.

Ćwiczenie „zmęczony konik”
Tę zabawę możesz przeprowadzić kilka razy w ciągu dnia. Pokaż dziecku jak parska konik a następnie poproś malucha o powtórzenie. Możecie parskać na zmianę (dwa koniki) albo tylko dziecko (jeden konik).


ZABAWY NA USPRAWNIANIE JĘZYKA
Ćwiczenie „najedzony kotek”
Twoje dziecko będzie kotkiem, który oblizuje się, bo właśnie wypił pyszne mleko. Kotek jest zadowolony, ma pełny brzuszek i dokładnie językiem oblizuje swój pyszczek (najpierw wargę górną a następnie dolną). Powtarza tę czynność kilka razy. Oczywiście i tym razem najpierw pokaż dziecku, jak ma to wyglądać.

Ćwiczenie „wycieraczka samochodowa”
Twoje dziecko będzie samochodem a jego usta - szybą w tym samochodzie. Język to wycieraczki. Opowiedz dziecku, że właśnie pada deszcz i wycieraczki muszą wycierać szybę raz w lewo a raz w prawo.

Dowiedz się, jak przebiega rozwój mowy. Dzięki temu pomożesz maluchowi ładnie mówić i nie przeoczysz niepokojących sygnałów, świadczących o możliwych zaburzeniach. O rozwoju mowy pisze logopeda Bożena Morawiec.

Twój maluch stał się czterolatkiem. To ważny etap w jego rozwoju. Na pewno zauważyłaś,
 że właśnie teraz wykazuje dużą aktywność ruchową. Aktywność ta przełoży się na wszystkie sfery jego życia. Twoje dziecko rozumie już i wykonuje trudniejsze polecenia, takie, które zawierają przyimki, np.: chodź do mamy, postaw auto na półce, połóż buty za szafką. Rozpoznaje także kolory. Jego wypowiedzi wybiegają poza sytuację, w której akurat się znajduje. Potrafi powiedzieć o tym, co było i o tym, co dopiero będzie, np. wczoraj byłam
u cioci, jutro idę do babci.

Cechy charakterystyczne
Właśnie teraz Twój czterolatek będzie „zamęczał” Cię ogromną ilością pytań np.: dlaczego?, po co? I będzie bardzo wnikliwy, ciekawski i precyzyjny. Nie zadowoli się więc zdawkowymi odpowiedziami. Pamiętaj o tym i odpowiadaj mu wyczerpująco. Ogromna chęć nazywania wszystkiego, co widzi, spowoduje tworzenie przez niego, jego własnych słów (neologizmów), np. dziadek to naprawiacz (bo naprawia sprzęty). Słowa te mogą wywołać uśmiech na Twojej twarzy, pamiętaj jednak o tym, aby zawsze podać dziecku właściwą nazwę, a nie ośmieszać. Głoski: s, z, c, dz wymawiane są już twardo (bez zmiękczania)
 i z zamkniętymi zębami (nie widać języka). Głoska l może brzmieć tak jak głoska r np.: kotrecik zamiast kotlecik.
Głoska r może być wymawiana jako l, np. tolba zamiast torba lub brzmieć poprawnie jak r. Obie formy są normą. Głoski: sz, ż, cz, dż mogą się już pojawić albo brzmieć jak: s, z, c, dz- obie formy na tym etapie są poprawne.

Ważne
Nie zmuszaj dziecka do mówienia czy powtarzania. Staraj się zainteresować je mową poprzez zabawę, wspólne czytanie książeczek, rozmowę, wyjście do kina lub codzienny kontakt
 z rówieśnikami.

WAŻNE! CO CIĘ POWINNO ZANIEPOKOIĆ?
Czy Twoje dziecko wymawiając głoskę s wysuwa język przed zęby?
Czy Twoje dziecko oddycha przez otwarte usta nawet wtedy, gdy jest zdrowe?
Czy Twój maluch zamienia głoskę k na t w wyrazach, np. mówi totet zamiast kotek?
Czy zamienia głoskę g na d w wyrazach mówiąc Dosia zamiast Gosia?

Jeżeli odpowiedziałaś pozytywnie na jedno z pytań, powinnaś skontaktować się ze specjalistą logopedą.

Proste i śmieszne zabawy pomogą dziecku w rozwoju mowy. Wypróbuj te, które poleca logopeda Bożena Morawiec

ĆWICZENIE PAMIĘCI WZROKOWEJ
Zabawa „brakująca zabawka”
Usiądźcie wygodnie na dywanie naprzeciwko siebie. Po środku rozłóż wspólnie z dzieckiem sześć przedmiotów (jeden obok drugiego), np. klocek, misio, lalka, książeczka, kredka, wiaderko. Nazwijcie je. Następnie poproś dziecko o to, aby zapamiętało ich nazwy i zamknęło oczka. Ty w tym czasie schowasz jedną z nich za siebie. Zadaniem Twojego dziecka będzie odgadnięcie, której zabawki brakuje. Pochwal je, gdy mu się uda. Gdy zabawa sprawi mu trudność pociesz mówiąc, że za pierwszym razem zawsze jest trudniej i powtórzcie zabawę raz jeszcze. Możecie zamieniać się rolami, wtedy Twoje dziecko będzie miało podwójną radość z zabawy.
ĆWICZENIE ROZWIJAJĄCE SŁOWNICTWO
Tę zabawę możesz stosować w każdej domowej sytuacji, np. podczas posiłku, kąpieli, porządkowania pokoju, ubierania się dziecka. Polega ona na nazywaniu przedmiotów i podawaniu ich rozmaitych cech, np. zobacz tu leży klocek, to duży klocek, znajdź inny klocek? (dziecko szuka i znajduje, krzyczy: Mam mały klocek!) - Ty mówisz "Brawo! A jaki jeszcze może być klocek?" Dziecko mówi: "czerwony".
ĆWICZENIE ROZWIJAJĄCE UMIEJĘTNOŚĆ PRAWIDŁOWEGO ODDYCHANIA
Zabawa „kto strzeli gola?”
Usiądźcie obok siebie przy stole. Poproś dziecko o zbudowanie bramki z klocków. Następnie przygotuj dwie słomki i lekką piłeczkę. Zadaniem dziecka będzie „strzelenie” piłką gola do bramki, poprzez dmuchanie w rurkę.
Pamiętaj o tym, aby zaprezentować dziecku prawidłowe wykonanie tego ćwiczenia, tzn. wdech nosem a wydech ustami, prosto w piłeczkę, kierując ją do bramki. Zaproponuj dziecku, aby teraz ono spróbowało strzelać gole. Powodzenia!
Zabawa „bańki mydlane”
Pewnie nie raz kupowałaś plastikowy pojemniczek do robienia mydlanych baniek? Jeżeli tak, to wspaniale! Ta prosta zabawka doskonale ćwiczy prawidłowy oddech, wydłuża fazę wydechu a przy tym dostarcza dziecku wiele radości.
ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE WYMOWĘ
W tej zabawie świetnie sprawdzą się proste wyliczanki, których z pewnością używałaś będąc dzieckiem. Przypomnij sobie ile dostarczyły Ci radości w dzieciństwie. Oto kilka z nich:
Ele mele dudki
Gospodarz malutki
Gospodyni garbata
A jej córka smarkata
Poszła baba do piwnicy
Napisała na tablicy
Es o es czarny pies